De Engelse William Turner
Joseph Mallord William Turner (1775-1851) is de bekendste Engelse Romantische schilder in de hele schilderkunst, die veel landschappen en zeegezichten schilderde. De vader van Turner, ook William, was eerst pruikenmaker en later kapper. Zijn moeder, Mary Marshall, was huisvrouw. Zij werd mentaal gezien in de loop der jaren steeds instabieler. Wellicht deels veroorzaakt door het jong overlijden van zijn zusje in 1786. Turners moeder stierf in 1804, inmiddels opgenomen in een krankzinnigengesticht.
Wellicht door deze problemen werd Turner in 1785 naar zijn oom in Brentford gestuurd, een destijds kleine stad ten westen van Londen aan de oever van de Theems. Daar toonde hij voor het eerst belangstelling voor schilderen. Later hing zijn vader zijn schilderijen op in zijn kapperszaak waar ze regelmatig verkocht werden.
Turner ging al op 14-jarige leeftijd naar de Royal Academy of Arts. Hij was dol op de natuur en nam een voorbeeld aan de Hollandse schilders. Hier is te zien Dutch boats in a gale (1801) van Turner, waar hij een voorbeeld had genomen aan Willem van de Velde de Jonge (1633-1707) bekend om zijn zeegezichten.
Turner begon zijn reizen in Frankrijk en Zwitserland in 1802 en bezocht in hetzelfde jaar nog het Lourvre in Parijs. Hij kwam door zijn buitenlandse reis onder de indruk van het landschap in de Alpen. In 1812 schilderde hij een werk Snow storm: Hannibal and his army crossing the Alps (1812).
Later bezocht Turner diverse malen Venetië waarbij hij onder de indruk kwam van het werk van o.a. Titiaan (1487-1576).
Turner bezocht ook Nederland. Hij liet zich inspireren door het werk van Jacob van Ruisdael (1628-1682) en de Dordtse Aelbert Cuyp (1620-1691), hetgeen o.a. leidde tot Dort or Dordrecht: The Dort packet-boat from Rotterdam becalmed (1818).
De latere werken van Turner vertoonden steeds meer een aquarelachtige vervloeiing van de vormen, waarbij voorwerpen bijna geheel versmolten met het licht. Ze werden door het publiek in die tijd slecht begrepen dan zijn eerdere landschapsschilderijen. Hij werd er toentertijd om verguisd.
Door deze werken werd Turner echter wel vaak gezien als een ‘voorloper’ van de Franse schilderstroming het Impressionisme, hoewel er aanzienlijke stijlverschillen bestonden. Een voorbeeld is hier Rain, Steam and Speed The Great Western Railway (1844). Turner is vooral beroemd geworden vanwege zijn latere werk, waarop de zo kenmerkende mysterieuze wolken van licht en stof te zien zijn, die de voorstelling in nevelen lijkt te hullen.
Oscar-Claude Monet (1840-1926) was in 1871 in Londen en zag dit doek en werd er enorm door geïnspireerd. Dat gold ook voor Henri Matisse (1869-1954).
Op latere leeftijd werd Turner excentriek. Hij had weinig vrienden, behalve dan zijn vader, die 30 jaar lang bij hem woonde en hem ten slotte als assistent bijstond in zijn atelier. Turners vader overleed in 1829, waarop Turner vaak depressieve aanvallen had.
De kunstenaar overleed op 76-jarige leeftijd op 19 december 1851 en ligt begraven in St. Paul’s Cathedral in Londen.
Mary van Loon