Rembrandt’s J’Accuse

Op zondag 22 september 2019 zijn we met een paar leerlingen naar het Natlab, een cultureel centrum in Eindhoven, getogen om een muzikale middag te beleven over Rembrandt en zijn schilderijen.

Drie Russische bewonderaars van Rembrandt’s kunst waren er te gast. Schrijfster en presentatrice Sandra Geller, pianiste Olga van der Pennen en violiste Olena Lavrenko. Samen creëerden zij een afwisselend programma met een verhaalconcert.

Eerst vertelde de Russische Sandra Geller in bewonderingswaardig goed Nederlands over de geschiedenis van Rembrandt en de diepere betekenis van een aantal schilderijen die te zien zijn in de Hermitage in Sint Petersburg. Tussendoor werd het verhaal opgeluisterd door prachtige muziek van Olga en Olena en gedichten van de Russische dichter Aleksandr Poesjkin.

Nadien werd de film Rembrandt’s J’Accuse – Ontrafel het mysterie van de Nachtwacht uit 2008 getoond van de internationaal bekende filmregisseur Peter Greenaway. Hij laat met 31 argumenten zien dat met de Nachtwacht door Rembrandt een aanklacht wordt gedaan naar een aantal bestuurders uit de 17^e eeuw. Greenaway beweert dat er achter de Nachtwacht een moord schuil gaat, waarvan Rembrandt in zijn schilderij aanwijzingen verscholen heeft.

Greenaway verklaart de achtergrond, de context, de samenzwering, de moord en de motieven van alle 34 karakters uit de Nachtwacht. Via Rembrandt’s meesterwerk leidt de regisseur ons naar het 17e eeuwse Amsterdam. We zien een wereld die in principe democratisch is, maar eigenlijk wordt bestuurd door 12 families. Het beeld van deze bestuurders is dat van humane en barmhartige figuren. De werkelijkheid was echter toch een tikje anders.

Een boeiende middag waar je je aandacht geen moment kon laten verslappen, anders kon je het verhaal niet meer volgen. Peter Greenaway vertelt zijn verhaal vol vuur en overtuiging, maar of zijn beweringen op waarheid berusten is natuurlijk naar ieders eigen mening.

Mary van Loon